Richard Heijster mijmert zich af. Deel 1. Over hoe een Nederlandse auteur wereldnieuws in Noord-Frankrijk werd.

Richard Heijster mijmert zich af

Overpeinzingen en contemplaties

Souilly 1916

Over hoe een Nederlandse auteur wereldnieuws in Noord-Frankrijk werd.

In 2006 ben ik actief lid van een forum waar Nederlanders en Vlamingen, over het algemeen rustig kabbelend, de Eerste Wereldoorlog bespreken. Op 22 augustus is er ineens groot alarm, een nieuw topic wordt geopend: ‘En lap, wraakroepend. Een snoodaard heeft uit het gemeentehuis van Souilly Pétain zijnen telefoon gejat, foetsjie is ie.’

Het gemeentehuis van Souilly.

De eerste maanden van de Slag bij Verdun heeft generaal Pétain zijn hoofdkwartier in het gemeentehuis van Souilly opgeslagen. Als eerbetoon aan deze Held van Verdun wordt zijn werkkamer, min of meer, in originele staat gehouden en voor het publiek opengesteld. De deur van het stadhuis staat meestal open, doorgaans is het pand verlaten. In de hal wijst een pijl, met opschrift Pétain, naar boven en in de kamer aanbeland kan men alles ongehinderd bekijken. Simpele afzetpaaltjes met rode koorden ontbreken, om het nog maar niet over bewakingscamera’s te hebben. Er hangen zelfs geen goedkope imitaties. Op 20 augustus 2006, tijdens een fototentoonstelling ter gelegenheid van de negentigjarige herdenking van de Slag, maakt de gelegenheid de dief: ‘Pétain zijnen telefoon wordt gejat en is foetsjie.’ Er heerst algemene verontwaardiging op het Nederlandstalige forum. ‘Je hoort simpelweg met je klauwen van andermans spullen af te blijven’, zegt de een. ‘Maar’, zoals een andere user schrijft, ‘het was algemeen bekend dat deze telefoon op de nominatie stond ontzettend gejat te worden’. Op een Franstalig WO1-forum merkt iemand fijntjes op dat zelfs de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog de spulletjes van Philippe Pétain keurig met rust lieten.

Veruit de meeste users van het Nederlandstalige forum hebben geen idee hoe de telefoon van Pétain eruit ziet. Ik  besluit ter leering ende vermaeck een foto, die ik een jaar eerder nam, te plaatsen. Als bijschrijft kies ik voor het – ik geef toe – ietwat cynische bijschrift:  ‘Te koop in goede staat zijnde telefoon uit 1916. Bijpassende fauteuil op aanvraag leverbaar.’

L’Est Républicain, 7 oktober 2006.

Het duurt even totdat L’Est Républicain, een Franse krant met een dagelijkse oplage van 200.000 exemplaren, mijn ‘advertentie’ onder ogen krijgt en er maar liefst een halve pagina aan wijdt. Dan ontploft Noord-Frankrijk. Op het Franse internetforum ligt men in een deuk, in Nederland trouwens ook, maar de burgemeester van Souilly is totalement par la pisse. Hij doet aangifte bij de gendarme, waarvan weet ik niet precies. Uit voorlopig onderzoek blijkt dat de telefoon op de foto inderdaad van Pétain is geweest. Koren op de molen van le maire Hubert V.

Werkkamer van Pétain. Ruim 25 kilo geleden.

Vrienden uit de buurt van Verdun bellen en vertellen me dat ik de ophef, hoe onterecht ook, serieus moet nemen. Ik zou niet de eerste zijn die onschuldig naar Duivelseiland wordt verscheept. Van Duitsers wordt gezegd dat ze weinig humor hebben, sommige Fransen hebben die tekortkoming ook. In plaats van wijselijk de hand in eigen boezem te steken, richt de woede van de burgemeester zich op mij.

Pétain op de trappen van het gemeentehuis van Souilly

Enfin, uiteindelijk gaat de storm liggen. Ik ben, zover ik weet, niet op de internationale opsporingslijst terecht gekomen en niet tot persona non grata verklaard. Maar toch: ik kijk reikhalzend uit naar 2031. Dan is mijn grapje verjaard.