Ornes (Village Détruit).
Tijdens de gevechten rond Verdun werd de gemeente Ornes totaal verwoest. Sindsdien wordt het grondgebied slechts in stand gehouden als herinnering aan de oorlog. Ornes was een gemeente die groter was dan de omliggende verwoeste dorpen. Omstreeks 1850 telde men er 1367 inwoners, maar door de industrialisering was dat aantal tegen 1914 geslonken tot 750.
Ornes lag al vlug te dicht bij het strijdgewoel en al op 25 augustus 1914 werd de bevolking aangemaand om de gemeente te evacueren, maar niet iedereen wou zo maar vertrekken. Blijven was risicovol, in september 1914 doodde een ontploffende obus er twee kinderen. In oktober ’14 besloten de resterende dorpelingen om toch te vertrekken, maar een aantal van hen werd gevangen genomen door de Duitsers. In 1915 tot februari 1916 lag het dorp in de 2de Franse linie. Maar van 21 tot 24 februari ( begin van de slag om Verdun) was de Duitse druk zo sterk dat Ornes al op 24 februari, na zware beschietingen, door Duitse infanteristen bezet werd. Het dorp werd pas op 23 augustus 1917 door Franse poilus heroverd.
Na de oorlog was de grond door munitie, mijnen en ander oorlogstuig zodanig gevaarlijk om op te bouwen dat de Franse regering wederopbouw verbood, Ornes lag nu in de gevaarlijke ‘Zone Rouge’.
De kerk ruïne van Ornes aan de route forrestière de l´Orne getuigt er van een bestaand en voorspoedig leven uit het verleden. Het verwoeste dorp kreeg wel op de oude begraafplaats haar eigen monument der gesneuvelden en in op 14 augustus 1932 wijde men er de kapel abri Saint-Michel.
We gaan nu naar Bezonvaux (Village Détruit).
De slag bij Verdun in 1916 eiste 270.000 levens. Meer dan 492.000 raakten gewond. Hele dorpen waren zo volledig verwoest dat ze nooit meer herbouwd zouden worden. Gemeenschappen voor altijd uit hun huizen verdreven. In het verwoeste dorp Bezonvaux, op 15 km van Verdun, staat nu een kleine kapel als gedenkteken voor de ontheemden. Het gebrandschilderde glas van de kapel biedt een opvallend venster op de tragedie van Bezonvaux en op leven en dood in het Niemandsland van de Grote Oorlog.
Het dorp Bezonvaux werd het slachtoffer van de ‘Grand Guerre’. Het was een van de negen dorpen die tijdens de Slag om Verdun (1916) werden verwoest en een van de zes die nooit opnieuw werden bewoond.
Een herdenkingskapel gebouwd in de met kraters bezaaide overblijfselen van Bezonvaux markeert het offer van de dorpsgemeenschap .
Het glas-in-loodraam van de kapel, ontworpen door de beroemde Franse glasblazer Jacques Gruber (1870-1943), toont een fictieve scène geïnspireerd door de zeer reële bevrijding van Bezovnaux door Franse troepen op 15-16 december 1916.
Het biedt een blijvend inzicht in de verwoestende effecten van Niemandsland op degenen die hebben gevochten en degenen die tijdens WO1 zijn ontheemd.